Özlem ÖZ - Suphi Koyuncuoğlu Anadolu Lisesi / İzmir

12.12.2020 saat 20.00 de zoom programı üzerinden yaptığımız online webinarımızda karar verdiğimiz Sıradışı Kalıtsal hastalıklarımız ve bu hastalıklardan oluşturulacak e-book için görevli öğretmenlerimizi belirledik. Her okul görevli olduğu hastalığı analatan sunusunu Zeynep Meselikaş Öğretmenimizin ilettiği linkten işbirlikli olarak e-book a ekleyecektir.

Bizim Sıra Dışı Kalıtsal Hastalıklar Çalışmamız / Ağaç hastalığı
Hazırlayanlar: Eren E., Alperen Enes B., Ramazan E., yaprak G., Aslı G., Azra Ş., İlayda Y., Irmak K., Duygu T., Sena K., Fatma Ş.

 E-book ortak ürünümüz

Bizim kitaptaki anlatım sayfamızın metni aşağıdadır: 

https://www.youtube.com/watch?v=5K3UQMoxw7E

 

AĞAÇ ADAM HASTALIĞI NEDİR?

Türkçeye ağaç adam hastalığı veya ağaç adam sendromu adlarıyla geçen sağlık durumu, genetik ve çevresel etkenlerin ortaya çıkmasında rol oynadığı (multifaktöriyel) bir dermatolojik hastalıktır. 

Nadir bir hastalık olup 2020 yılı Mart ayında yapılan çalışmalara göre dünya genelinde beş yüz bir kişiyi etkilemektedir. 

Ağaç adam hastalığı, ismini, hastaların vücutlarında büyüyen dal görünümlü çıkıntılardan alır. Bu çıkıntılar, papül denen cilt kabarıklıklarının ilerlemiş bir halidir. 

Ağaç adam hastalığının ortaya çıkışında rol aldığı gösterilmiş farklı virüsler bulunmaktadır. HPV (insan papilloma virüsü), HIV (insan bağışıklık yetmezliği virüsü) gibi virüslerle enfekte olan bazı kişilerde ileri dönemlerde ağaç adam sendromu gelişmektedir. 

HPV’nin siğil gelişimine sebep olan alt türleri ağaç adam hastalığının ortaya çıkışıyla da yakından ilişkilidir. Virüslerden salgılanan ve siğil benzeri deri bulgularına sebep olan kimyasal maddelerin uygun ortam koşulları altında ağaç adam hastalığında görülen ileri düzey cilt rahatsızlıklarına yol açtığı düşünülmektedir. 

Deri bulgularının vücudun her yerinde görülme olasılığı eşit değildir. Güneş gören cilt, ağaç adam sendromunun bulgularından zengin olmaktadır. 

Güneşten gelen ultraviyole (morötesi) ışınların cilt bulgularının ortaya çıkışına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Virüsler ve morötesi ışık, hücrelerin genetik şifresini ve bu genetik şifrenin ifadesini değiştirebilecek etkenlerdir. 

Bu değişimlere bağlı olarak hücrede üretilen proteinlerin ve hücre özelliklerinin yeniden şekillenmesi ile kişinin vücudunda renk  değişiklikleri, ciltten kabarık lezyonlar oluşabilmektedir. 

Ağaç adam hastalarının yaklaşık üçte ikisinde, yirmili ve otuzlu yaşlarda deri kanserleri ortaya çıkmaktadır.

Ağaç Adam Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Ağaç adam hastalığı, genetik geçişli diğer hastalıklara benzer şekilde, sıklıkla çocukta ve erken erişkinlikte ortaya çıkmaktadır. 

Ağaç adam hastalığının görüldüğü kişilerde çeşitli cilt bulguları ortaya çıkar ve ileri yaşlarda deri kanserlerinin gelişme riski artar. 

Hastalığın cilt bulguları şu şekilde özetlenebilir:

·         Kişinin deri rengiyle uyuşmayan, deri renginden daha koyu ya da daha açık renkte siğiller, papül adı verilen kabarıklıklar oluşur.

·         Genellikle güneş gören vücut bölgelerinde renk değişiklikleri görülür.

·         Hastaların %60’ında ağaç adam hastalığına bağlı olarak kırk ila ellili yaşlarında melanom harici cilt kanserleri gelişir.

·         Ciltte bölgesel iltihaplanmalar görülür

·         Ciltte oluşan kabarıklıklar kişinin uzuvlarında şekil bozuklukları yaratır ve uzuvlarının işlev görmesine engel olur

Kişilerin ciltlerindeki kabarık lezyonlar zamanla sertleşir ve ağaç dallarına benzer bir hal alır. Hastalığa ağaç adam hastalığı isminin verilmesi oluşan bu görüntü sebebiyledir. 

Ağaç adam hastalığı belirtileri genellikle vücudun güneş gören kısımlarında oluşmaktadır. 

Belirtilerin görülmesinin en çok beklendiği bölgeler:

·         Eller

·         Ayak üstleri

·         Yüz ve boyun bölgesi

·         Kulaklar

·         Kollar

·         Bazı siğil yapan HPV türlerinin bu bölgede deri bulgusu vermesi daha olası olduğu için dış genital organlar olmaktadır.

 

Ağaç Adam Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Ağaç adam hastalığı, genetik ve çevresel etkenlerin birlikte yol açtığı bir sağlık sorunudur. Hastaların genetik kodlarında görülen mutasyonlar vücudun siğil oluşumuna sebep olan HPV (insan papillom virüsü) enfeksiyonlarına karşı dirençsiz olmasına sebep olur. 

Bu kişiler doğada bulunan yetmişten fazla insan papillom virüsü türünden siğil yapıcı bir virüsle karşılaştıklarında cilt yapıları, genlerinde mutasyon olmayan kişilere göre daha çok bozulmakta ve sertleşen cilt yapıları ağaçsı görünümde çıkıntılar oluşturmaktadır.

Ağaç adam hastalarının çoğunda, on yedinci kromozom üzerinde bulunan ve EVER1 ve EVER2 olarak adlandırılan iki genden en az birinin her iki kopyasında mutasyon bulunmaktadır. 

Bu da çoğunlukla hem anne hem babadan mutasyonlu genlerin alınması ile mümkün olur. Hastaların %10’unun anne ve babasının yakın akraba olduğu bilinmektedir. 

Genlerinde mutasyon taşıyan çoğu kişinin anne ve babasında mutasyon bulunamamaktadır. Bu durumda kişilerin, hem anne hem babadan genetik değişikliğe uğramış yumurta ve sperm hücrelerini aldığı düşünülür.

Kişilerin ağaç adam hastalığına genetik yatkınlıkları olmadığı durumlarda, bağışıklık sistemini bozan çeşitli sağlık sorunları kişilerin ağaç adam hastalığına yatkın olmasına sebep olabilir. 

HIV ile enfekte kişiler, kötü şartlarda yapılan organ naklinde alıcılar ve lenfoma hastaları, genetik yatkınlıkları olmasa da siğil yapan HPV tipleriyle enfekte olmaları halinde ağaç adam hastalığına yakalanabilirler.